پشت پرده قمارخانههای آنلاین
سرقت مافیا شرط بندی از افراد جوان
آقای خواننده پیشتر هم چنین ریسکهایی کرده بود، چه زمانی که برای اولینبار، دور از انتظار طرفدارانش، نماهنگی خارج از عرف اخلاقی آن روزها بیرون داده بود، چه زمانیکه در اوج احساسات ضدسعودی ایرانیها، برای اجرا به جده رفته بود و بارها و بارهای دیگر که برای پول و شهرت بیشتر، روی محبوبیتش قمار کرده و نشان داده بود از هرجهت قماربازی حرفهای است.
درواقع در همان ساعاتی که تعداد عمدهای از مخاطبان او برای اعتراض رونماییاش از یک کازینو، درحال ترک صفحه مجازیاش بودند، افراد کمتر، اما دستبهجیبتری، آمار اعضای قمارخانه آنلاین او را بالا و بالاتر میبردند، تا آقای موزیسین، از این به بعد، نه از راه هنر، که با دستبرد زدن به جیب دنبالکنندگانش کسب درآمد کند. پدیده «سلبریتی قمارباز» درواقع رونمایی از جدیدترین پرده بازی سرگرمکننده و خانمانبرانداز «مافیای قمار» در ایران است.
مافیایی که سطح بازی خود را از چهرههای تبلیغاتی و شاخهای اینستاگرامی به سلبریتیها و چهرههای محبوب ارتقا داده است. احتمالا همین مسئله و مجموعهای از اقدامات جدید این شبکه حرام، موجب موضعگیری جدید پلیس ایران شد، تاجاییکه رئیس پلیس فتا بهتازگی از شناسایی ? هزارو ??? سایت و انهدام ??باند در هشتماه ابتدایی سال?? خبر داده و دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی نیز از شناسایی و مسدودشدن ???سایت قمار و شرطبندی در دادسرای ناحیه? مشهد توسط واحد فنی این دادسرا گفته است. این آمار زمانی بیشاز پیش شایانتوجه میشود که بدانیم درآمد هریک از سایتهای قمار، ارقامی میلیاردی است و از ضرب آن در تعداد سایتهای فعال در این زمینه، به اعداد شگفتانگیزی از یک تجارت سیاه خواهیم رسید.
رماندن اسب بخت
برای اینکه از سازوکار این سایتها دقیقتر مطلع شویم، با «سینا» که علاقه شدید او به سایتهای بت (قمار) را از نزدیک دیدهام، تماس میگیرم. سینا که حدود ??سال سن دارد، در روزهایی که «بتزدن» تازه درمیان نوجوانها و جوانها شیوع پیدا میکرد، جزو طرفداران پروپاقرص قمارهای اینترنتی بود و البته شور و هیجان زیادی هم برای معرفی این کار بهعنوان یک برنامه قابل اتکای مادی به سایر دوستان و همکارانش داشت، و البته موفق شده بود تعدادی از دوستان مشترکمان را هم به این شبکه بکشاند.
قبول دعوت من از جانب سینا و دوستان بتبازش به صرف کیک و قهوه، آشنایی ما را با سازوکار این شبکهها بیشتر میکند. سینا، محمدجواد و طاها، هر سه دههشصتی هستند و هرکدام بهترتیب حدود هشتسال، چهارسال، و یکسال سابقه فعالیت در شبکه قمار دارند. البته هیچیک از آنها در هیچجای گفتوگویمان از عنوان «قمار» برای این فعالیت استفاده نمیکنند و بهنظر میرسد از قبول قمار بودن این فعالیت پرهیز میکنند.
سینا دراینباره میگوید: «اینجا خبری از آلات قمار و اینجور چیزها نیست و کسانی هم که در این سایتها فعالیت میکنند، بیشتر به چشم تجارت با آن برخورد میکنند. ضمن اینکه خیلی از این سایتها و پشتیبانهایشان دستی هم در کار خیر دارند و بخشی از درآمد آن را صرف امور خیریه میکنند.» طاها، به ما یادآوری میکند که گذشته از سایتهای بت، بسیاری از شبکههای رسمی داخلی هم دست به بختآزمایی میزنند، و فروش «برگههای ارمغان بهزیستی» ازطریق کیوسکهای روزنامهفروشی و برگزاری مسابقات پیامکی تلویزیون به حساب جیب مردم را از مصادیق گفته خود ذکر میکند.
به آنها یادآوری میکنم که همه فقهایی که درباره این سایتها از آنها استفتا شده، بارها در پاسخ به استفتائات جداگانه بهصورت جزئی به سؤالات دراینباره پاسخ دادهاند و فعالیت بت و کازینوهای اینترنتی را حرام دانستهاند و رواج یک پدیده، دلیلی بر شرعی و اخلاقی بودن آن نیست.
پشت پرده قمارخانههای آنلاین
محمدجواد درباره روشهای رایج مسابقات بختآزمایی اینترنتی میگوید: «اگر بخواهید وارد گردونه بختآزماییهای اینترنتی بشوید، باید بدانید مدلهای مختلفی از بازی وجود دارد. لاتاریها و کازینوها هستند، و بت هم هست. البته بت (پیشبینی مسابقات ورزشی) بهدلیل اینکه خیلیوقتها بیشتر از اینکه متکی به شانس محض باشد، به هوش و ذکاوت و قدرت ذهنی تحلیل و پیشبینی بستگی دارد، طرفداران بیشتری هم دارد، چون افراد ترجیح میدهند به توانمندیهای ذهنیشان تکیه کنند تا شانس محض؛ بهاینترتیب فکر میکنند میتوانند شرایط را بهتر مدیریت کنند و به نتیجه برسند.»
البته بهنظر میرسد این افراد طرف مقابلشان یعنی گردانندگان این سایتها را دستکم گرفتهاند، صاحبان سرمایهای که قرار نیست هیچوقت بازنده باشند. شیوه کار هم چندان ناشناخته نیست؛ عضو سایت میشوید، و آنقدر سرمایه مالی شرکتکنندگان بازی داده میشود (و بهنوعی این سرمایه توسط سایت مدیریت میشود) که برنده نهایی دستهای پشت پرده قمارخانههای آنلاین باشند.
شطرنج با مهرههای پیاده
با جستوجویی در شبکههای اجتماعی، تلاش کردیم نحوه فعالشدن حدود ??نفر از کسانی را که در شبکه قمار تازهکار هستند و کمتر از یک سال است در این سایتها فعالیت میکنند، جویا شویم. ??نفر به پرسشهای ما پاسخ دادهاند. خلاصهای از مجموعه این نظرخواهی چنین است: ??نفر از ??نفر کمتر از ??سال سن دارند. ?? نفر از آنها هنوز ?? ساله نشدهاند. بیشتر آنها ازطریق دوستانشان با این شبکهها آشنا شدهاند، اما این به آن معنی نیست که جذب هرمی در کار باشد، بلکه بیشتر نتیجه گفتگوهای صمیمانه دوستانه بوده است.
راحتی دسترسی به سایتها و نیاز به سرمایه بسیار اندک (?? تا ?? هزار تومان) برای شروع فعالیت، انگیزه آنها را برای تجربه شرکت در این بختآزماییها افزایش داده است. بیشتر آنها در چند دور اول شرکت در این مسابقات، مبلغ بردشان بیشتر از آنچه از دست دادهاند، بوده است. بهجز یک نفر، بقیه همچنان مشتاق فعالیت در این سایتها هستند، اگرچه تنها نیمی از آنها تاکنون مبلغ بردشان درمجموع بیشتر بوده است. بقیه اکنون بازندهاند و به فکر جبران باختهای گذشته با پیروزیهای بزرگ!
سینا که دورهای طولانی در کار بت بوده است با تأیید نتایج این نظرسنجی مختصر، درباره عملکرد این سایتها بیشتر توضیح میدهد: «واقعیت این است که این شبکه فعالیت میکند تا کسب درآمد کند. درآمدهایشان هم هنگفت و میلیاردی است. برای رسیدن به این درآمد میلیاردی مجبورند دستکم بخشی از ما را هم در این بازی مشارکت بدهند. درواقع تا ما نباشیم، آنها هم وجود نخواهند داشت. بههمیندلیل برای خودشان ساختار ویژهای دارند که اگر آن را بشناسی، میتوانی با آنها بازی کنی و تو هم بخش کوچکی از برد باشی، و نه لزوما یک بازنده!» او در توضیح حرفهایش، ادامه میدهد: «معمولا اینطور است که راههایی پیش پای تازهواردها میگذارند که در چند دست اول سود مختصری داشته باشند و بعد که بهاصطلاح نمکگیر شدند، تازه اصل بازی شروع میشود.»
طاها حرف او را اینطور ادامه میدهد: «البته شما میتوانید آن درآمد اولیه را از حسابتان خارج کنید، اما تقریبا هیچکس این کار را نمیکند؛ چون پول بهدستآوردن بهخودیخود لذت دارد و بتبازها هم ترجیح میدهند درآمدشان از بت و حتی پساندازهای شخصیشان را در همین راه به کار بیندازند.» سینا میگوید: «بااینحال این سایتها هرکاری میکنند که از پول شما، برای خودشان سرمایه بیشتری جمع کنند. این موضوع پوشیدهای نیست. همه ما میدانیم که با دو گروه بازی میکنیم. یک گروه رقبای ما در پیشبینیها هستند و یک گروه دیگر خود گردانندگان سایت.»
بودن یا نبودن؛ مسئله این است؟
گردانندگان سایتهای قمار آنلاین، چطور از پولهای بتبازها استفاده میکنند؟ یکی از این کارها ایجاد گردش مالی سایت از پول خود مشارکتکنندگان است؛ به اینترتیب که بخش اصلی سرمایه بتبازها همیشه در حسابهای مدیران این سایتهاست و آنچه دراختیار شرکتکنندگان قرار دارد، اعتبار شارژ شده آنهاست.
این دراختیارداشتن سرمایه هم به دو شکل است؛ از یک طرف خود بتبازها ترجیح میدهند بیشتر سرمایهشان را در این شبکهها به گردش بیندازند و از طرف دیگر در سرمایهگذاریهای زیاد، سایتهای قمار بهراحتی زیر بار واریز موجودی آنها به حسابشان نمیروند، و به بهانههای مختلف مانند لزوم بهگردشانداختن مبالغ برده در بازیها و... تا زمان مشخصی، افراد را مجبور به حفظ موجودیشان در حساب شبکه قمار میکنند؛ بهویژه زمانیکه افراد مبلغ شایانتوجهی بهعنوان سرمایه اولیه وارد این شبکه میکنند، با این قاعده نانوشته روبهرو خواهند شد که تا سرمایه ورودی خود را دستکم در یک یا چند دور بازی به گردش درنیاورند، نمیتوانند آن را از اکانت خود به حساب بانکیشان منتقل کنند.
سینا تجربه دیگری هم دارد؛ «برخی از این سایتها به دلایل مختلف ناگهان از دسترس خارج میشوند و زمانیکه شما را به نشانی جدید متصل میکنند، خبری از موجودی قبلی حسابتان نیست و کسی هم دراینباره جوابتان را نمیدهد؛ مبالغی که کم هم نیست. درواقع گردانندگان این سایتها همهجوره از اعضای سایتشان ارتزاق میکنند.»
محمدجواد در تأیید حرفهای سینا، لایو اینستاگرامی ضبطشده یکی از چهرههای مشهور کازینوها را نشانم میدهد که میگوید: «اگر ما از خوشیهایمان فیلم میگذاریم، لایفاستایل زندگیمان را میگیریم و میفرستیم، به این دلیل نیست که بخواهیم دل شما را بسوزانیم. چرا باید این کار را انجام دهیم؟ شما نباشید، ما هم نیستیم. این بیزینس کاری ما و روش تجارت ماست. از ما میخواهند که این کار را انجام دهیم.»
همه، اندر خم یک کوچه
از سینا و دوستانش میخواهم که من را برای عضویت و مشارکت در یکی از این سایتها همراهی کنند. با گوشی تلفن همراه سینا در کمتر از یک دقیقه به یکی از سایتهای بت متصل میشویم (البته سینا روی گوشیاش پروکسی فعال کرده است و توضیح میدهد که اگرچه تعداد محدودی از این سایتها بدون پروکسی دردسترساند، بیشتر آنها چنین نیستند).
ساخت اکانت هم زمان زیادی نمیبرد و مهارت خاصی نمیخواهد. فقط کافی است برای شروع به کار شماره تلفن همراه و ایمیل وارد کنید که میتوانید از هر شماره یا ایمیلی که در دسترستان هست، استفاده کنید و نیازی به دریافت تأییدیه پیامکی و... هم نیست. بهسرعت به یک پشتیبان آنلاین هدایت میشویم. سرعت کار، نظم و احترام سایت چشمگیر است. پشتیبان آنلاین با احترام، دو مسیر پرداخت ازشماره کارت و از درگاه اینترنتی سایت را دراختیارمان میگذارد.
کافی است ??هزارتومان وجه قابل انتقال در کارت بانکیام موجود باشد تا این شانس را داشته باشم که عضوی شوم از اعضای خوششانس این شبکه جهانی! ترجیح میدهم برای آنکه یک بازنده سریع نباشم، بهجای واریز مستقیم پول، وارد درگاه بانکی این شبکه قمار شوم. درگاه بانکی بسیار منظم آماده شده است و اگرچه فاقد پسوند درگاه امن است، به من برای استفاده از دو درگاه از بانکهای معتبر کشور دسترسی میدهد؛ و من به این فکر میکنم که چطور درحالیکه برای بسیاری از فعالان مشاغل اینترنتی و صنایع کوچک، استفاده از چنین امکاناتی با هزار، اما و اگر و سنگاندازی از طرف بانکها و سامانه شاپرک و... همراه است، مافیای قمار بهراحتی آب خوردن از این درگاهها بهرهمند است.
البته این تعجب فقط برای ما نیست و گویا مسئولان هم در کار این شبکه و روابط پشت پرده آن ماندهاند، تاجاییکه آذریجهرمی، وزیر ارتباطات، به تاریخ ??جولای???? (دو سال پیش) اینطور توئیت کرده است: «مشکلات با یک پسوند ملی حل نمیشود. الان هم پول این بختآزماییها و قمارها در شبکه ملی بانکی ایران جابهجا میشود که کاملا با قوانین ملی فعالاند.» و روحا... نجابت، نماینده مجلس، درباره سکوت بانک مرکزی دربرابر تراکنشهای سایتهای قمار در توئیتر خود، خطاب به رئیس کل بانک مرکزی، نوشته است: «جناب آقای همتی، جای قلمفرسایی و جنگ سیاسی، مسئولیت کارهایتان را بپذیرید. مدیران بانک مرکزی باید پاسخ دهند چرا نسبتبه تراکنشهای سایتهای قمار بیتفاوت هستند. هزاران خانواده قربانی میشوند، چون بانکها میخواهند از تراکنش قمار سود کنند؟!»
ماجرای حسابهای بانکی
با سینا و دوستانش، درباره بانکهای متصل به شبکه قمار صحبت میکنیم. میگویند ممکن است شماره کارت مقصد از هر نوع حساب بانکی باشد، اما این شماره حسابها مرتب تغییر میکنند و عمر بسیاری از آنها بیشتر از یک یا چند هفته نیست. چرایی این موضوع را میتوان در صحبتهای سرهنگ علیمحمد رجبی، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتای ناجا، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان دنبال کرد؛ «یکی از نکاتی که دراینباره باید به آن توجه کرد، بحث اجارهگرفتن کارت و شماره حساب افراد است.»
برخی بتبازها در گفتگوهای جداگانه اینترنتی به ما میگویند که گردانندگان این سایتها گاهی بهسراغ مشترکان معمولی این سایتها ازجمله خود آنها آمدهاند و برای اجاره کارت بانکی آنها برای یک ماه، به مبلغی بین ? تا ?میلیون تومان، و در مواردی پیشنهاد درصدی از اندوخته کارت به میزان یک تا ? و حتی ??درصد را دادهاند. البته که بیشتر این افراد از واریز چندصدمیلیون تا چندمیلیارد پول سرگردان در حسابهایشان واهمه دارند و به گفته خودشان، بیش از آنکه نگران پیگیریهای پلیس باشند، از عواقب دچارشدن به مسائل یک شبکه بزرگ فساد، قمار و فحشا هراس دارند.
از تخممرغ دزدی «قمار» تا شتردزدی فیشینگ و پولشویی
به همراه تیم کوچک بتبازها، به ادامه ثبتنام در سایت مشغول هستیم. برای ادامه ثبت نام باید حسابمان را ازطریق درگاه اینترنتی سایت شارژ کنیم. نکته مهم و کمترتوجهشده درباره این درگاهها، نداشتن پسوند و علامت درگاه امن است. درواقع اگرچه بسیاری از این سایتها از شبکه شاپرک بهره میبرند و علاوهبر درگاه، دارای نماد هم هستند، نداشتن پسوند و علامت درگاه امن، میتواند دلیلی بر فیشینگ توسط این سایتها باشد.
درواقع زمانیکه من اطلاعات کامل بانکی خود را به این درگاههای ناامن منتقل میکنم، یک تیم آماده کلاهبرداری، نقشه بعدی خود را برای حسابهای من عملی میکند؛ ذخیره کامل اطلاعات بانکی و خالیکردن حساب توسط تیم دوم شبکه قمار، تا هیچ نشانهای از عاملان این کلاهبرداری هم باقی نباشد و دست مالباخته بختبرگشته هم به هیچ جا بند نباشد. به گفته پلیس ایران، شبکههای قمار، یکی از راههای پولشویی سازمانیافته نیز محسوب میشوند. رؤسای پلیس فتای سراسر کشور بارها و بارها سایتهای قمار آنلاین را راهی برای پولشویی معرفی کردهاند.
در هفته جاری، رئیس پلیس فتای استان مازندران با اشارهبه احضار ???نفر در حوزه فعالیت در سایتهای شرطبندی، از مسدودشدن ???عدد کارت بانکی با گردش حساب میلیاردی خبر داد و در گفتگو با پایگاه اطلاعرسانی پلیس فتا در تشریح این خبر اعلام کرد: «در استان مازندران، برخورد منسجم و جدی با گردانندگان و مدیران سایتهای شرطبندی آنلاین که اقدام به ایجاد اختلال در نظام اقتصادی کرده و پولشویی میکنند، تشدید شده است.» همچنین چندی پیش، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ از دستگیری فردی که با اجارهکردن کارتهای بانکی، اقدام به کلاهبرداری از کاربران سایتهای شرطبندی و پولشویی کرده بود، خبر داد.
نهادهای پاسخگو؛ دیر و دور
امیر اسحاقی، کارشناس فضای مجازی، با انتقاد از غفلت افراد و خانوادهها از آنچه در سایتهای قمار در جریان است، بخش مهمی از مسئولیت گسترش این شبکه قمار را در کماثری فعالیتهای نهادهایی میداند که «میتوانند کاری انجام دهند و این کار را نمیکنند یا آنقدر تعلل میکند که دیگر دیر شده است.» او میگوید: «شما از یک طرف میبینید وزیر ارتباطات مرتب از برخورد با این قمارخانههای اینترنتی میگوید، و از طرف دیگر پهنای باند بین المللی کشور از نظر خط مشیهای امنیتی در اختیار همین وزارتخانه است.»
نظری که با این گفته رسول جلیلی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی، منطبق است که «موضوع قمار در فضای مجازی آنقدر مبهم نیست که نیاز به مصوبه شورای عالی فضای مجازی داشته باشد. قمار یک مسئله مشخص است که حکم آن در فضای واقعی مشخص بوده و میتوان آن را به فضای مجازی هم تسری داد. پهنای باند بین المللی کشور از نظر خط مشیهای امنیتی، در اختیار وزارت ارتباطات است و موضوع قمار هم مسئله خلاف مقررات و امنیت کشور است.»
موسیالرضا صدر اسلامی، دیگر کارشناس فضای مجازی نیز تاکید دارد «با اینکه درگاههای بانکی و سامانه شاپرک تحت تسلط بانک مرکزی قرار دارند، پذیرفتنی نیست که هنوز و بعد از سالها فعالیت مجرمانه شبکههای قمار، توجیهات مختلفی برای استفاده سایتهای قمار از خدمات بانکداری رسمی کشور ارائه میشود.» وی ادامه میدهد: «هماکنون بسیاری از کشورها بهویژه کشورهای اروپایی با این مسئله بسیار سختگیرانه برخورد کردهاند. در آمریکا هم نظارت دقیقی بر روی این سایتها انجام میشود و در بیشتر ایالات آمریکا با جرم مشارکت در این سایتها بسیار سختگیرانه برخورد میشود.
دلیل این قضیه نقش مهم این سایتها در فعالیت پولشویی و شستن پولهای کثیف بهدستآمده از تجارتهای غیرقانونی از جمله تجارت مواد مخدر، انسان، اسلحه و تجارت جنسی از راه حسابهای متصل به این شبکههاست. اتفاقا همین نقشآفرینی شبکه قمار و پولشویی در سایر تجارتهای سیاه است که میتواند ما را نسبت به برخی کاهلیها و سهلانگاریها در این زمینه حساستر کند.»
پول سیاه و دستان خالی
درحالیکه مافیای قمار، روزبهروز خود را به انواع روشها فربه میکند و توسعه میدهد، دست مالباختگانی که طعمه این شبکهها میشوند، از همهجا کوتاه است. دستگاه قضایی بهدلیل جرمانگاری قمارهای اینترنتی در قالب مواد ??? تا ??? قانون مجازات اسلامی و نیز قانون جدید جرائم رایانهای، مالباختگان را یک طرف این جرم تلقی میکند و راه را بر شکایت قانونی آنها ناهموار کرده است و از طرف دیگر آسیبهای ناشی از محدودیتهای تحریمها و چالشهای بینالمللی نیز راهی برای پیگیریهای بینالمللی افراد مالباخته باقی نمیگذارند، بهویژه آنکه برخلاف تصور اولیه بیشتر مشترکان این سایتها، قمار اینترنتی در بسیاری از کشورهای جهان و ازجمله بیشتر ایالتهای کشور آمریکا جرم محسوب میشود و بهعنوان یکی از زمینههای پولشویی با پیگیریهای جدی علیه همه مشارکتکنندگان روبهروست.
مافیای قمار با ایجاد شبکه گسترده تبلیغاتی، اکنون به شیوههای گوناگون، نهتنها سرمایه مادی ایرانیان، بلکه اخلاق و خانواده ایرانی را نیز مورد هدف قرار گرفته و برای پر کردن حسابهای خود به هر وسیله ممکن متوسل شده است. در سراسر زمان گفتوگوی چندساعتهمان با سینا و دوستانش، یک سؤال مرتب در ذهنم تکرار میشد. در پایان ملاقاتمان از او پرسیدم: «با همه اطلاعاتی که از روشهای گوناگون کلاهبرداری اینها داری، از قمار و دستبرد به حسابت گرفته تا فیشینگ و پولشویی، چرا اینهمه سال از این کار دست برنداشتهای؟» جواب چه میتوانست باشد؟
شناسایی ??? سایت قمار و مسدود شدن بیش از ???? کارت بانکی
همین چند روز پیش بود که مهران محرمیان، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی در توییتی نوشت که «اطلاعات ?? هزار قمارباز فعال شناساییشده توسط سامانه هوشمند کشف جرایم مالی شبکه پرداخت، به مرجع محترم قضایی ارسال شد.»
جواد جهانشیری رئیس پلیس فتای خراسان رضوی در همین خصوص میگوید: فعالیت سایتهای قمار در استان نسبت به سال گذشته ?? درصد رشد داشته و همین امر سبب شده که دستگاه قضا با تاکید بیشتری ورود پیدا کند و گرنه پیش از این نیز به طور مستمر توسط پلیس فتا بررسی صورت میگرفت. طی همین بررسیها از ابتدای سال ??? سایت شناسایی و برای مسدود ساختنشان اقدام شده است. همچنین حدود ??? پرونده در خصوص اجاره کارت تشکیل شده و بیشتر از ???? کارت نیز مسدود شده است.